Mãn kinh là một quá trình tự nhiên mà mọi phụ nữ đều trải qua khi đến một độ tuổi nhất định. Đây là giai đoạn đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản. Tuy nhiên, độ tuổi mãn kinh không giống nhau ở tất cả phụ nữ, và quá trình này có thể gây ra nhiều thay đổi về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Vậy phụ nữ thường mãn kinh ở độ tuổi nào, dấu hiệu nhận biết ra sao và làm thế nào để làm chậm quá trình này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Phụ nữ có tuổi mãn kinh là bao nhiêu?
Tuổi mãn kinh trung bình của phụ nữ thường dao động từ 45 đến 55 tuổi, với độ tuổi phổ biến nhất là khoảng 50 tuổi. Tuy nhiên, có những trường hợp phụ nữ mãn kinh sớm từ 40 đến 45 tuổi, thậm chí có người mãn kinh muộn sau 55 tuổi.
Thời điểm mãn kinh của mỗi người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
-
Suy giảm nội tiết tố tự nhiên: Khi buồng trứng giảm sản xuất estrogen và progesterone, cơ thể sẽ gặp phải hàng loạt thay đổi về sinh lý và tâm lý.
-
Căng thẳng kéo dài: Stress có thể ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, làm trầm trọng hơn các triệu chứng mãn kinh.
-
Chế độ ăn uống không cân bằng: Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất quan trọng có thể làm trầm trọng hơn tình trạng suy giảm nội tiết tố.
-
Lạm dụng chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá có thể làm rối loạn hormone, đẩy nhanh quá trình mãn kinh.
-
Lối sống ít vận động: Việc không tập thể dục thường xuyên có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và làm tăng nguy cơ béo phì, loãng xương.
- Cân nặng: Phụ nữ bị béo phì hoặc suy dinh dưỡng có thể gặp rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến thời điểm mãn kinh.
-
Tình trạng sức khỏe: Một số bệnh lý như suy buồng trứng sớm, rối loạn tuyến giáp hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng có thể khiến phụ nữ mãn kinh sớm hơn bình thường.
Mãn kinh là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng nếu xảy ra quá sớm hoặc đi kèm nhiều triệu chứng nghiêm trọng, nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Xem thêm: Mãn Kinh Là Gì? Giai Đoạn Không Thể Bỏ Qua Của Phụ Nữ
Nhận biết các triệu chứng mãn kinh sớm
Mãn kinh không xảy ra đột ngột mà thường có các dấu hiệu báo trước. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh:
-
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Kinh nguyệt có thể đến sớm hoặc muộn, lượng máu nhiều hoặc ít hơn bình thường, đôi khi có thể mất kinh trong vài tháng rồi xuất hiện trở lại.
-
Bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, với cảm giác nóng bừng ở mặt, cổ, ngực, kèm theo đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt vào ban đêm.
-
Mất ngủ và khó ngủ: Sự thay đổi hormone ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến nhiều phụ nữ trằn trọc, ngủ không sâu hoặc thức giấc giữa đêm.
-
Thay đổi tâm trạng: Cảm xúc thất thường, dễ cáu gắt, lo âu hoặc có dấu hiệu trầm cảm là những biểu hiện thường gặp trong giai đoạn này.
-
Giảm ham muốn tình dục: Suy giảm estrogen làm giảm ham muốn, gây khô âm đạo và đau rát khi quan hệ.
-
Tăng cân và tích mỡ bụng: Sự thay đổi nội tiết tố làm chậm quá trình trao đổi chất, khiến cơ thể dễ tích mỡ, đặc biệt là vùng bụng.
-
Thay đổi về da và tóc: Da trở nên khô hơn, mất độ đàn hồi, xuất hiện nhiều nếp nhăn. Tóc cũng dễ rụng và thưa dần.
Nếu những triệu chứng này xuất hiện trước tuổi 40, có thể bạn đang đối mặt với mãn kinh sớm và cần có các biện pháp điều chỉnh phù hợp.
Các giai đoạn của thời kỳ mãn kinh
Tiền mãn kinh (chuyển tiếp mãn kinh)
Giai đoạn tiền mãn kinh thường bắt đầu từ độ tuổi 40 – 50 và có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Đây là giai đoạn chuyển tiếp trước khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh chính thức. Lúc này, buồng trứng dần suy giảm chức năng, dẫn đến sự sụt giảm không ổn định của hormone estrogen. Sự thay đổi này gây ra hàng loạt triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt (chu kỳ kéo dài hoặc ngắn hơn bình thường, lượng máu kinh thất thường), bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, tâm trạng thất thường, giảm ham muốn tình dục và có thể bắt đầu xuất hiện các vấn đề về da, tóc và xương khớp.
Mãn kinh
Mãn kinh chính thức được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp mà không có bất kỳ nguyên nhân bệnh lý nào khác. Thời điểm này thường xảy ra vào khoảng 50 – 55 tuổi, nhưng có thể sớm hoặc muộn hơn tùy cơ địa từng người. Do sự ngừng sản xuất estrogen từ buồng trứng, các triệu chứng như bốc hỏa, khô âm đạo, suy giảm trí nhớ, mất ngủ, đau nhức xương khớp trở nên rõ rệt hơn. Một số phụ nữ còn có thể đối mặt với nguy cơ tăng cân, trầm cảm và lo âu.
Hậu mãn kinh (sau mãn kinh)
Sau khi bước qua giai đoạn mãn kinh, cơ thể dần thích nghi với việc thiếu hụt nội tiết tố. Tuy nhiên, do estrogen suy giảm nghiêm trọng, phụ nữ hậu mãn kinh có nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính như loãng xương, tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường và suy giảm trí nhớ. Vì vậy, việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng và thăm khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và duy trì chất lượng cuộc sống sau mãn kinh.
Cách bổ sung nội tiết tố giúp làm chậm quá trình “mãn kinh”
Bổ sung estrogen an toàn
Estrogen có thể được bổ sung từ thực phẩm tự nhiên như đậu nành, hạt lanh, mè, hoặc các loại rau xanh đậm. Ngoài ra, một số sản phẩm hỗ trợ nội tiết tố chiết xuất từ thiên nhiên cũng có thể giúp cân bằng estrogen một cách an toàn. Tuy nhiên, việc sử dụng các liệu pháp hormone thay thế (HRT) cần có sự tư vấn từ bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Xem thêm: Rối Loạn Nội Tiết Tố Nữ Nên Uống Thuốc Gì? Chia Sẻ Từ Chuyên Gia
Duy trì cân nặng hợp lý
Thừa cân hoặc thiếu cân đều có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố. Duy trì cân nặng ổn định thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thường xuyên giúp giảm các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ mãn kinh.
Bổ sung axit béo omega-3 và omega-6
Omega-3 và omega-6 có trong cá hồi, dầu ô liu, hạt chia, hạt lanh giúp giảm viêm, ổn định nội tiết tố và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Chị em có thể bổ sung thông qua thực phẩm hàng ngày hoặc sử dụng viên uống dầu cá nếu cần.
Tránh xa các chất kích thích
Caffeine, rượu, bia và thuốc lá có thể làm tăng mức độ căng thẳng và giảm sản xuất estrogen, khiến các triệu chứng mãn kinh trở nên nghiêm trọng hơn. Hạn chế tối đa những chất này giúp cơ thể ổn định hơn trong giai đoạn chuyển tiếp.
Xem thêm: Bật Mí Cách Cân Bằng Nội Tiết Tố Nữ Tự Nhiên, An Toàn, Hiệu Quả
Thường xuyên vận động
Tập thể dục không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn kích thích sản xuất endorphin – hormone giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. Các bài tập phù hợp cho phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh bao gồm yoga, bơi lội, đi bộ nhanh và các bài tập nhẹ nhàng giúp duy trì sức khỏe xương khớp.
Giữ tinh thần lạc quan
Tâm lý ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nội tiết tố. Căng thẳng kéo dài có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng mãn kinh. Duy trì tinh thần lạc quan, tham gia các hoạt động thư giãn như thiền, đọc sách, gặp gỡ bạn bè hoặc thực hành các bài tập hít thở sâu giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với sự thay đổi hormone.
Chế độ ăn uống cân bằng
Một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, protein nạc và chất xơ giúp ổn định đường huyết, hạn chế các cơn bốc hỏa và hỗ trợ duy trì năng lượng. Đặc biệt, nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi và vitamin D để giảm nguy cơ loãng xương.
Thăm khám định kỳ
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những vấn đề liên quan đến nội tiết tố và có phương án điều chỉnh kịp thời. Nếu xuất hiện các triệu chứng mãn kinh nghiêm trọng, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng xử lý phù hợp.
